LINDOL

gawa ni: Francezka Gabrielle A. Dait of 10 Claver

Nakaranas ka na ba ng lindol? Ano ang ginagawa mo tuwing lumilindol? Isa ka rin ba sa mga taong pumapanik at hindi alam ang gagawin sa tuwing ‘di mo inaasahan ang pag lindol? Kung gayon man, parehas tayo! Ang lindol ay hindi natin inaasahang mangyari, wala pang gadyet na nakakasabi at makaka alerto sa atin nito.w!

Kapag lumilindol nakakabigay ito ng malaking pinsala sa ating buhay. Mga gusali ay natutumba, ang mga kalye ay nabibitak, nawawalan tayo ng maayos na daanan at kung sa iba naman, depende kung matibay ba o mahina ang struktura ng bahay, ay may nawawalan ng tirahan. Ang ating lokasyon dito sa Pilipinas ay nabibilang sa lugar kung saan mataas ang pagkakataon na matamaan ng lindol, ang tawag rito ay ang Pacific Ring of Fire. It ay nasa ilalim ng dagat sa gilid ng Pacific Ocean kung saan maraming lindol at pagsabog ng bulkan ang nangyayari. Karamihan sa mga lindol sa mundo at mga aktibidad sa bulkan ay nangyayari sa paligid ng Ring of Fire. Hindi lamang ang pag nginginig ng lupa ang nangyayari tuwing lindol, marami pa itong epekto;

ANO ANG NAGBUBUNGA NG LINDOL?

Sunog

Ang kalamidad na ito ay nakasisira ng pipa ng gasolina at de-kuryenteng cables, na ito nagiging sanhi ng pagkakalat ng apoy. Pinipigilan ng mga nasira na tubig ang mga apoy na napatupad. Ang pag sunog pa naman ay masyadong mabilis kumalat sa mga lungsod, lalo na sa may mahihirap na bahay ang lugar kung saan ang mga kahoy at gusali ay pangkaraniwan.

Tsunami

Ang lindol sa pinaka baba ng dagat o malapit sa baybayin ay maaaring maging sanhi ng malaking alon.

Landslides

Madalas maging sanhi ng lupa ang pagguho ng lupa, lalo na sa matarik na lambak ng ilog at mga lugar na kung saan mahihina ang bato.

Ngayon na alam mo na ang mga pwedeng mangyari sa tuwing may mangyaring lindol, syempre gusto mo na ngayon maging handa, narito ang mga maaari mong alalahanin bago, tuwing, pagkatapos, at mga hindi mo dapat gawin kapag may lindol.

Mga Dapat Gawin:

Bago

● Maghanda ng Emergency first aid supply kit. Siguraduhin na magagamit ito sa lahat ng oras.

● Alamin ang mga panganib. Maging pamilyar sa mga evacuation centers na malapit sa tinitirahan.

● Mag plano at mag praktis kung saan ba magkikita kita kapag nag hiwalayan tuwing may lindol, sa pamamagitan ng pagsasanay sa mga gagawin pag may lindol ay maaaring awtomatikong alam na ang gagawin kapag nag simula na ang pagyanig.

● Siguraduhin ang mabibigat na kasangkapan sa bahay. Malaki, mabigat, o hindi matatag na mga bagay ay dapat ilagay sa mababang istante, malapit sa sahig, at malayo sa mga pintuan at makatakas na mga ruta.

Habang

● Gawin ang “duck, cover, and hold”

● Manatiling kalmado at alerto sa mga bumabagsak na bagay sa maaaring maging sanhi ng pinsala.

● Kapag nasa loob ng bahay, sa ilalim ng mesa takpan ang iyong ulo at leeg gamit ang isang braso o kamay, kapag walang mesa o gamit na pang kalasag, lumipat sa pasilyo o tumabi sa panloob na dingding.

● Tuwing nasa labas ng bahay, bilisan na makahanap ng bukas na espasyo na malayo sa mga gusali, power lines, at anumang mga ibang estruktura na maaaring matabunan ka.

Pagkatapos

● Suriin ang sarili at ang iba para sa kung pinsala, tumawag ng tulong kung kinakailangan.

● Magsagawa ng safety check. Tumingin sa paligid upang matiyak na ikaw ay hindi sa panganib mula sa iba pang mga panganib na sanhi ng lindol, tulad ng gas leaks o sunog.

● Tignan ang mga kasangkapan sa bahay na naging maluwag at maaaring mahulog.

● Kung mayroon kang access sa isang baterya na pinatatakbo ng radyo (marahil sa iyong sasakyan) o telebisyon, i-update ang iyong sarili sa pinakabagong impormasyon sa kagipitan/emergency.

MGA HINDI DAPAT GAWIN:

● Iwasan ang tumatakbo sa iba pang mga kwarto habang nanginginig ang lupa.

● Ang natitirang kalmado ay isang prayoridad kapag nakakaranas ng ganitong uri ng kalamidad. Hangga’t kayo ay pamilyar sa sariling kaligtasan protocol, ang pagpapanatiling kalmado ay marahal sa pinaka-mahalagang hakbang.

● Pagkatapos ng isang quake, huwag gumamit ng mga tugma o lighters na malapit sa mga kalan hanggang ikaw ay sigurado na wala na ng gas leaks.

Patuloy nating tandaan na maging alerto sa kahit anong oras dahil ang lindol ay isang hindi inaasahang kalamidad.

Mga Sanggunian: What to do and not to do during an earthquake | AccuWeather, Earthquake Precautions - What to Do Before an Earthquake | CEA (earthquakeauthority.com), what to do during an earthquake - Bing images, What to do BEFORE, DURING and AFTER an earthquake | PHIVOLCS (governmentph.com), Causes and Effects of Earthquakes (slideshare.net), What to Do in an Earthquake: Before, During, and After | Caltech Science Exchange pictures: https://pbs.twimg.com/media/C2YYgNwUAAUSvJl.jpg:large , https://images.janglo.net/uploads/cs5fe5cea736e918.55935193iUpXPAvLIrhjLETPhi3R6OrgHZPySF17lTq9mK.jpg , https://assets-cdn.kathmandupost.com/uploads/source/news/2020/opinion/leadMadhukarPostFilePhoto-1599720212.jpg , https://i5.walmartimages.com/asr/0bcb7e57-bc80-4df6-b68c-a27a8be6d0c7_1.02383e2bf27d07752a7bb263b83f22bd.jpeg